Deze Bollebooswichtpagina is gekoppeld aan de Stapperloot-route La Louvière
Wandel deze route met je smartphone.
THÉODORE KŒNIG
° Luik, 7 april 1922.
† Parijs, 1997.
Op 7 april 1922 wordt Théodore Kœnig in Luik geboren als zoon uit een gemengd huwelijk, dat wil zeggen, zijn moeder komt uit Nederland, vader is Duitser van origine. Théodore heeft er al een carrière als chemicus opzitten, voordat hij zich aan de literatuur gaat wagen en met kunst gaat flirten. Zijn zin voor chemie blijkt uit zijn eigen werk, dat ook telkens een mix is van elementen, zodat het vaak om collages gaat, om gedichten die schijnbaar vormloos zijn, met een absurde inhoud, die wanneer je hem beet lijkt te hebben, je toch weer ontsnapt. Dat het surrealisme hem aantrekt en soms omarmd is dus geen verrassing, ook al is juist zijn eigen productie dat juist wel.
Die productie is niet gering, Kœnig staat bekend als een harde werker, zeg maar een stakhanovist. Met die term worden mensen aangeduid, die er alles aan doen om buiten proportie te presteren, steeds bezig hun doelstellingen te overtreffen. Bij Théodore gaat het dan over een enorm aantal teksten, die een bijna verstikkende mengeling zijn van een woordenschat, ontleent aan Arthur Rimbaud, Tristan Tzara, Raymond Queneau en Jean Tardieu. Het zelf verzonnen woord en de verwarrende uitspraak resulteren in vrolijke afformismes, waarin het absurde hoogtij viert in de satire over ons kleine wereldje. Inderdaad, Théodore Kœnig is in hoge mate anarchist.
Nadat hij kennis heeft gemaakt met surrealisten als Marcel Lecomte, Paul Colinet, Marcel Mariën en Christian Dotremont, verbindt hij zich met CoBrA en wordt eind jaren 1940 even correspondent in Montreal voor deze beweging. Om dan in 1953 samen met Joseph Noiret en Marcel Havrenne het tijdschrift Phantomas te stichten, waarin ze banden smeden tussen poëzie en schilderkunst van bewegingen als Dada, CoBrA en het surrealisme.
In 1968 gaan Théodore en zijn vrouw Marion in het Italiaanse Calice Ligure wonen, waar hij zijn vriend dichter-schilder Jean Raine ontvangt en met Emilio Scanavino deelneemt aan de zich daar ontwikkelende CopArt-beweging. Daaraan deelnemende schilders verblijven ‘s zomers rond galleria Il Punto Arte Moderna van Remo Pastori Mostra in Calice Ligure.
Een specifiek kenmerk van Théodore Kœnig is iedereen te nemen zoals hij is en alles te accepteren zoals het komt. Daarmee kan hij iedereen de kans gunnen om te schitteren, de contouren aanduiden van wat niet gezegd wordt, om het vervolgens gewoon te laten rusten. Daardoor blijven er in zijn poëzie veel duistere plekken, die zouden wijzen op het gebrek aan een juiste taal om de inspiratie van de dichter weer te geven.
Overleden in 1997 in Parijs, rust Théodore Kœnig op het kerkhof Père Lachaise in de 87ste afdeling, graf 21738 – voor wie hem wil bezoeken. Zelf heeft hij zijn leven samengevat in één zin :
“J’aurai été le sceptique irréductible, n’ayant pu prendre ma vie ni ma mort au sérieux.”
(Ik heb het onstuitbare scepticisme gehad, mijn leven noch mijn dood serieus te kunnen nemen.)
Oeuvre :
1954 Acrocités antiques ; Les Écrivain Réunis Armand Henneuse.
1954 Le jardin zoologique écrit en mer, gedichten, met tekeningen van Conrad Tremblay.
1955 La langue d’Éole, met tekeningen van Aubin Pasque.
1960 Féronie, met gravure van Armand Silvestre.
1973 L’aphorismose, met drie gravures van Guido Biasi.
1973 La loco-émotive, semantisch werk II, met tekeningen van Robert Willems.
1980 La métamorose.
1980 Gérance d’avril, voorafgegaan door een logoanalyse van Alain Borer.
1990 Histoire de la peinture chez ‘Phantomas’ uit de jaren 1950 tot 1980.
1990 Lettres de Raoul Hausmann, laser-uitgave .
1990 Analectes, selectie, met voorwoord van Bernard Jourdan.
1991 Envois de nuit : suite d’Envois, met voorwoord van Serge Brindeau.
1995 La Différence, collection Littérature, met voorwoord van Stéphan Lévy-Kuentz.
???? Agronomie et fausses réalités, met Jean Raine en Vincenzo Torcello.
???? Dix manières dans l’art de considérer les vaches, met Marcel Lecomte en omslag van Gianni Bertini.
???? État d’imagination ou la littérature en pan de chemise, met zes illustraties van Gianni Bertini.
Klik voor andere routes op Routes
Voor andere Bollebooswicht-items klik je op Bollebooswicht