Deze Bollebooswichtpagina is gekoppeld aan de Stapperloot-route Doornik
Wandel deze route met je smartphone.
GUSTAVE STRAUVEN
° Schaarbeek, 23 juni 1878.
† Faverges, Haute-Savoie (Frankrijk), 19 maart 1919.
Gustave Strauven wordt op 23 juni 1878 geboren als zoon van tuinman Pierre Arnold Strauven en Catherine Backaert, die uit Limburg komen. Wanneer zijn vader op zijn 45ste sterft is Gustave zelf pas 6 jaar. Hij en zijn broer Pierre worden dan door hun moeder verder opgevoed.
In augustus 1896 gaat de achttienjarige Gustave in de leer bij Victor Horta in Brussel en helpt hem bij het tekenen van het Herenhuis Van Eetvelde en het Volkshuis. Maar al in februari 1898 verlaat hij Horta om naar Zürich te vertrekken, waar Strauven een jaar als tekenaar in het architectenbureau van Chiodira en Tshudy gaat werken. Het jaar daarop keert hij terug naar Brussel en begint op jeugdige leeftijd zijn eerste huizen te bouwen in art nouveaustijl. Zijn eerste bouwaanvraag in Brussel dateert uit 1899. Hij behoort dan ook tot de tweede generatie Belgische art nouveau-architecten.
Creatief als hij is, houdt Gustave Stauven zich ook intens bezig met technologisch onderzoek naar bouwmaterialen en bouwtechniek. Hij ziet kans een reeks octrooien op zijn naam te krijgen over zeer uiteenlopende onderwerpen: van een geperfectioneerd verwarmingssysteem met stoom tot een voertuig dat slechts over één wiel beschikt. Bovendien werkt hij mee aan het tijdschrift ‘La Gerbe’, dat zich specialiseert in art nouveau sierkunst en architectuur.
Strauven heeft zo’n dertig gebouwen in art nouveaustijl gerealiseerd, waarvan de meeste in Brussel, waarbij hij het gebruik van florale motieven in het smeedwerk ver doordrijft. Omdat zijn klanten niet zo rijk zijn als die van Victor Horta beperkt Gustave het gebruik van natuursteen als voornaamste bouwmateriaal. In plaats daarvan komt bij hem veelkleurig metselwerk, dat hij combineert met andere materialen en waar hij een weelderige vormentaal op loslaat, waarbij hij plastisch gebruikte natuursteen en fantasierijk smeedwerk niet schuwt.
Dat levert hem niet altijd waardering van zijn collega’s op. Met name de uitbundige decoratie en de extravagante vormgeving van zijn meesterwerk, het Huis Saint-Cyr aan de Brusselse Ambiorixsquare, krijgt af te rekenen met misprijzen en wordt gekwalificeerd als barokke art nouveau. Niettemin wordt juist dat werk in 1988 beschermd en is het geheel gerenoveerd tussen 2010 en 2011.
Dat veelbesproken gebouw is het woonhuis dat Gustave Strauven tussen 1901 en 1903 bouwt voor kunstschilder Georges de Saint-Cyr op een smal perceel van amper 4 meter breed. Dus wordt de woning in de hoogte opgebouwd met vier verdiepingen, alle uitgevoerd met gebeeldhouwde witte steen, waarbij er telkens veel fijn smeedwerk aan de gevel hangt in een spel van gebogen lijnen en geometrische figuren. Elk balkon heeft een balustrade met een ander motief en het minituintje voor de deur krijgt een hek met een vlechtwerk van smeedijzeren planten. Beroemd is Gustave’s loggia op hoogste etage, waar hij de metalen balk die alles ondersteunt tot een complete cirkel buigt. Het huis maakt ook indruk op sommige collega’s, zodat Jacques De Weerdt in 1904 een replica met de naam ‘Quinten Matsijs’ neerzet aan de Antwerpse Cogels-Osylei 80 (Berchem).
Naast dit art nouveau-icoon ontwerpt Gustave nog een groot aantal andere huizen in de Brusselse Squareswijk. In 1902 bouwt hij daar ook zijn eigen woning, een huis op een moeilijk perceel tussen de Lutherstraat 28 en Calvijnstraat 6, aan de eerste straat de hoofdingang, aan de andere straat een achteruitgang, nu een garage.
Buiten Brussel heeft Gustave Strauven nog woningen in art nouveaustijl gebouwd in Doornik en Ninove.
Naarmate we verder in de twintigste eeuw komen, maakt het uitbundige decoratiewerk plaats voor een meer vlakkere aanpak, waardoor zijn scheppingen van rond 1910 doorgaans minder opvallend zijn.
Jammer genoeg duurt Strauvens carrière minder dan twintig jaar. Opgeroepen voor militaire dienst tijdens de Eerste Wereldoorlog raakt hij ernstig gewond. In een ziekenhuis van Faverges in de Franse Haute-Savoie overlijdt Gustave op 19 maart 1919 aan die verwondingen. De oorlog is na vier jaar voorbij, zijn leven na 40 jaar.
Oeuvre (onvolledig):
1899 Woningen mevr. Spaak – art nouveau.
Sint-Quintensstraat 30-32, Brussel-Squareswijk.
1899 Woning M. Verbeeren – eclectische stijl, sgraffiti op tweede verdieping verdwenen.
Eburonenstraat 31, Brussel-Squareswijk.
1899-1901 Huis Van Dyck – art nouveau.
Clovislaan 85-87, Brussel-Squareswijk.
1899-1902 Villa Kjobenhavn – art nouveau.
Opperstraat 52, Brussel-Elsene.
I.o.v. advocaat De Valkeneer.
1900 Herenhuis – eclectisch.
Washingtonstraat 127, Brussel-Kasteleinswijk.
1901 Huis M. Kwachet – art nouveau.
Van Campenhoutstraat 51, Brussel-Squareswijk..
1901-1903 Huis Saint-Cyr – art nouveaustijl.
Ambiorixsquare 11, Brussel-Squareswijk
I.o.v. kunstschilder Georges Léonard de Saint-Cyr..
1902-1905 Woning met handelszaak – art nouveau.
Paul Dejaerlaan 9, Brussel-Sint-Gillis.
I.o.v. de heer De Beck.
1902 Twee huizen in spiegelbeeldschema – art nouveaustijl.
Clayslaan 47-49, Brussel-Schaarbeek.
1902 Eigen woning – art nouveau; beschermd in 2004.
Lutherstraat 28 / Calvijnstraat 5, Brussel-Squareswijk.
1902-1904 Huis Gebroeders Vanden Heede / Huis Beyens – art nouveau.
Troonsafstandstraat 4, Brussel-Squareswijk.
1903 Huis met handelsruimte – eclectische stijl met art nouveau-borstwering.
Leuvensesteenweg 282, Brussel.
1903 Woning– eclectisch.
Leuvensesteenweg 229, Brussel-Sint-Joost-ten-Node.
1904 Woning – art nouveau, sgraffiti.
Avenue Van Cutsem 27, Doornik.
I.s.m. broer Pierre Strauven.
1904 Woning – art nouveau.
Avenue Van Cutsem 29 / Rue des Volontaires 2, Doornik.
Aangekocht door Stad Doornik voor reconversie in sociale woningen.
1904 Woning – eclectische stijl.
Vanderhoevenstraat 22, Brussel-Sint-Joost-ten-Node.
1904 Hoekpand.
Waversesteenweg 580, Brussel-Etterbeek.
1906 Appartementsblokken met winkels – art nouveau.
Louis Bertrandlaan 53-61 + 63-65/ Josaphatstraat 271-277 + 334-340, Brussel-Schaarbeek.
1906 Woning – eclectisch.
Louis Bertrandlaan 61, Brussel-Schaarbeek.
1907 Burgerhuis – eclectische stijl met art nouveau-sgraffiti.
Trooststraat 67, Brussel-Schaarbeek.
I.s.m. Félix Strauven.
1907 Woningen – art nouveau.
Aalstersesteenweg 38-40, Ninove.
1907 Woning – art nouveau, sgraffiti.
Boulevard des Déportés 34-36, Doornik.
1908 Burgerhuis – eclectische stijl; wijzigingen in 1928 architect Paul Posno.
Louis Bertrandlaan 92, Brussel-Schaarbeek.
1910 Woonhuizen.
Van Linthoutstraat / Victor Lefevrestraat, Brussel-Schaarbeek.
1910 Huis – eclectische stijl.
Eugène Smitsstraat 23, Brussel-Schaarbeek.
I.o.v. aannemer Jules Paye.
1912 Hoekappartementsgebouw met winkels – eclectische stijl.
Louis Bertrandlaan 94-96 / Jeruzalemstraat, Brussel-Schaarbeek.
I.o.v. broer Emile Strauven.
1914 Woning.
Chazallaan, Brussel-Schaarbeek.
Klik voor andere routes op Routes
Voor andere Bollebooswicht-items klik je op Bollebooswicht